In een leernetwerk kun je gelijkwaardig onderzoeken wat werkt
Gepubliceerd op: 24 mei 2022
Onderzoek naar ouders en kinderen in een complexe scheiding is er genoeg. En toch juicht Harmke Bergenhenegouwen van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) het net opgerichte leernetwerk Kind en Complexe Ouderrelaties toe. ‘Samen ontdek je écht wat er gebeurt en hoe het anders kan.’
‘Stel je voor. De ouders van de achtjarige Jordy zijn verwikkeld in een moeilijke scheiding. Jordy is ondertussen steeds vaker boos – bij judo moest hij laatst een les overslaan, omdat hij uit woede een dreun uitdeelde toen hij verloor. De jeugdbeschermer maakt zich zorgen over de opvoeding en moet er tegelijk voor zorgen dat Jordy beide ouders blijft zien.
Traineren
Maar Jordy’s moeder heeft net van haar behandelend psycholoog gehoord dat ze eerst tot rust moet komen en dan pas een besluit kan nemen over hoe ze de zorg voor haar zoon verdeelt met haar ex-man. De advocaat van Jordy’s vader vindt dat ze de boel traineert en dat Jordy en zijn vader recht op een goede omgangsregeling hebben. Inmiddels heeft de basisschool contact opgenomen omdat Jordy’s schoolprestaties achteruit hollen.
Je ziet dat verschillende professionals op beide ouders een appèl doen, terwijl die midden in een proces van rouw, verdriet en boosheid zitten om de scheiding. Iedere professional doet dat naar eer en geweten en vanuit de eigen taak en verantwoordelijkheid, Soms zonder te weten welke professional nog meer betrokken is. Het gevolg is dat de ouders én gestrester raken én uiteenlopende adviezen krijgen. En hulpverleners voelen zich machteloos.
Gelijkwaardig
Daarom is het belangrijk dat er een leernetwerk Kind en Complexe Ouderrelaties komt. Een netwerk waarin professionals uit zorg, onderwijs of juridische hoek, beleidsmakers, wetenschappers en ervaren ouders en kinderen onderzoeken hoe het beter kan.
En daarom is het zo belangrijk dat daar óók mensen met ervaring (zelf gescheiden of kind van gescheiden ouders) aan deelnemen. Op gelijkwaardig niveau. Samen kun je ontdekken wat er gebeurt in deze vaak langlopende scheidingszaken en reflecteren op de interacties tussen professionals onderling en met en tussen ouders.
Als je elkaar kent en elkaars insteek snapt, kun je kijken wat beter werkt. Het is dus belangrijk dat diverse organisaties en mensen met ervaring in zo’n netwerk zitten. Zo creëer je een gezamenlijke visie en werkwijze. Het voordeel van zo’n regionaal leernetwerk is bovendien dat alle partijen meteen op de hoogte zijn van wat er in de omgeving mogelijk is aan hulp en steun.
Het leernetwerk Kind en Complexe Ouderrelaties in Haaglanden, Holland Rijnland en Midden-Holland is ontstaan uit een van de RegioLabs, onderdeel van het overheidsprogramma Scheiden zonder Schade dat tot en met 2021 liep. De doelen van de RegioLabs? Een brug slaan tussen zorg en recht om te kunnen doen wat werkt en inzetten op preventie. Zo is er geëxperimenteerd met een gezinsvertegenwoordiger die het hele traject meeloopt en coördineert. Bij de pilot contactverlies werd onder meer duidelijk dat verbinden en vertrouwen belangrijk is bij vastgelopen scheidingen in plaats van controle en beheersing.
De-escaleren
Als Nederlands Jeugdinstituut (NJi) juichen we de vervolgstap van de RegioLabs dan ook toe: om na deze pilots een leernetwerk op te richten om gezamenlijk, en nu mét ervaringskennis, een team te vormen. Als gelijkwaardige partner kun je in een leernetwerk elkaar leren begrijpen, elkaars taal straks beter snappen en ontdekken hoe je voorkomt dat scheidingen uit de hand lopen.
Toekomst
Want het is duidelijk dat we complexe scheidingen moeten voorkomen. Met 86.000 kinderen per jaar die horen dat hun ouders uit elkaar gaan en 10 tot 15 procent daarvan, van wie de ouders in een complexe scheiding belanden. Zeker vanwege de gevolgen daarvan voor kinderen, tot ver in de toekomst – denk aan kans op het behalen van een lager schoolniveau, gezondheidsproblemen, zelf later scheiden. Een leernetwerk dwingt alle partijen om te luisteren naar en leren van elkaar, of je nu in de praktijk werkt, beleid maakt, onderzoek doet, onderwijs geeft of zelf te maken hebt of had met scheiding. Zo gaat het niet om wat er moet gebeuren, maar waarom. Die reflectie, op gelijkwaardig niveau in een leernetwerk, levert waardevolle inzichten en praktische handvatten op. Ik kijk uit naar de bevindingen.
Voor informatie over het leernetwerk kind en complexe ouderrelatie verwijzen we je naar de factsheet.
Lees ook het nieuwsbericht op Werkplaats SAMEN.