De invloed van culturele achtergrond op het scheidingsproces
Verschillende factoren vanuit culturele achtergrond kunnen van invloed zijn op het scheidingsproces. Vraag deze goed uit bij beide ouders, zodat je hen zo cultuursensitief mogelijk kan begeleiden. Denk hierbij aan:
- Tradities en gewoontes: verschillende culturen hebben verschillende manieren om met scheiding om te gaan. In sommige culturen is het bijvoorbeeld gebruikelijk dat kinderen bij de moeder blijven, terwijl in andere culturen de vader of de familie van de vader misschien meer invloed heeft.
- Religieuze opvoeding: soms hebben ouders verschillende religies. Het kan moeilijk zijn om te beslissen welke religie het kind volgt na een scheiding. Dit kan een belangrijk onderwerp zijn bij het maken van afspraken.
- Taal en communicatie: als ouders verschillende talen spreken, kan het lastig zijn om goede afspraken te maken of om met elkaar te communiceren. Het is belangrijk dat beide ouders en het kind elkaar goed kunnen begrijpen.
- Familie en gemeenschap: in sommige culturen spelen familie en gemeenschap een grote rol bij beslissingen. Bij een scheiding kan er druk of juist veel steun zijn van familieleden of de gemeenschap.
Tips voor professionals bij scheidingen in gezinnen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond
Culturele sensitiviteit en respect voor de normen en waarden in een gezin zijn essentieel voor het komen tot goede afspraken. Dat is niet anders dan bij een gezin met een Nederlandse achtergrond, maar bij een niet-Nederlandse culturele achtergrond heb je soms minder informatie. Daarom is het volgende belangrijk:
- Luister en leer: probeer de culturele normen en waarden van het gezin te begrijpen en vanuit daar de gesprekken aan te gaan. Stel hierin veel vragen als je iets niet begrijpt. Vraag ouders hoe hun cultuur invloed heeft op hun kijk op opvoeding, gezinsstructuur en scheiding.
- Vermijd invullen of vooroordelen: wees je bewust van eventuele vooroordelen en vermijd aannames over hoe een gezin zou moeten functioneren op basis van hun culturele achtergrond. Nogmaals: stel vragen.
Duidelijk en toegankelijke communicatie is heel belangrijk bij gezinnen waar één of beide ouders anderstalig zijn of de Nederlandse taal niet volledig machtig zijn.
- Gebruik heldere taal: vermijd jargon en leg juridische en sociale termen eenvoudig uit. Check ook bij de ouders of ze het echt hebben begrepen. Dit durven mensen niet altijd zelf aan te geven: bij een taalbarrière komt vaak veel schaamte kijken.
- Schakel tolkdiensten in: Als de ouders moeite hebben met de Nederlandse taal, overweeg dan om een tolk in te schakelen om misverstanden te voorkomen. Belangrijk is in ieder geval dat je nooit de kinderen laat tolken! Je zet hen daarmee in een positie waar zij niet horen: tussen de ouders, of tussen ouders en hulpverlener. Bel een tolkendienst of nodig een tolk uit bij het gesprek.
Erken en respecteer verschillende gezinsdynamieken. Weet dat veel niet-westerse culturen vaak een veel sterkere familiecultuur hebben, waarin familieleden meebeslissen over belangrijke keuzes. Wees hierin sensitief en geef ruimte. Werk indien mogelijk samen met relevante familieleden.