Hoe een kind reageert hangt af van verschillende factoren, zoals leeftijd, karakter, wat en hoeveel er voor hen verandert en hoe zij ondersteund worden door hun ouders en andere volwassenen. Dit kan hulp zijn, maar ook het (samen) lezen van een boek over scheiding of met elkaar praten kan voor een kind al ondersteunend zijn.
Hoe vertel je het de kinderen?
Het is belangrijk om jullie kind(eren) te vertellen over jullie scheiding. We kunnen ons voorstellen dat dit geen gemakkelijke boodschap is om te brengen omdat je graag het beste wilt voor jullie kinderen en je zelf ook teleurgesteld, verdrietig of boos bent dat jullie relatie niet is gelukt.
Ook al voelen kinderen vaak al dat er iets speelt, brengt het horen dat je ouders uit elkaar gaan verschillende emoties met zich mee. Een goede voorbereiding voor het gesprek is van belang. Op deze afbeelding (zie ook hieronder) staan praktische tips voor de voorbereiding en voor tijdens het gesprek. Maak samen één verhaal, probeer het gesprek samen te voeren en vertel duidelijke tegen de kind(eren) dat het niet hun schuld is.
Veranderingen en gevoelens
De spanningen voor, tijdens en na een scheiding zijn voelbaar en creëren een onzekere, onveilige fase in het gezin. Dit kan bij kinderen, naast gevoelens van verlies en rouw, ook schuldgevoelens oproepen. Het is heel logisch dat als jullie in een lastige situatie zitten, er minder aandacht is voor je kind. Toch is het belangrijk om in alle fases van de scheiding stil te staan bij wat de scheiding met jullie kind(eren) doet.
Kinderen kunnen ook langere tijd na de scheiding nog steeds last hebben van de gevolgen van de scheiding. Met de meeste kinderen van gescheiden ouders gaat het na verloop van tijd weer goed. Dit komt doordat zij veerkrachtig zijn en veranderingen aan kunnen. De boodschap die jullie gezamenlijk over de scheiding geven aan je kind(eren) is belangrijk en draagt in grote mate bij aan de relatie tussen jullie en de kind(eren). De manier van scheiden bepaalt voor een groot deel hoe jullie kind(eren) zich verder ontwikkelen. Belangrijk blijft dat jullie kind(eren) van jullie beide mogen houden en dat dat gestimuleerd wordt en blijft. Daarnaast zijn er mogelijk nog conflicten tussen jullie, draag er samen zorg voor dat jullie kind(eren) niet betrokken of aanwezig zijn hierin en hierbij.
Maak duidelijke afspraken
Je kunt ook samen een Ouder-Kind contract ondertekenen. Hierin spreek je met elkaar af dat je als ouders, samen ouders blijft. Het is eigenlijk een soort statement dat je maakt, een inspanningsverplichting voor de toekomst. Het opstellen van de belofte kan een waardevol ritueel zijn, waarmee je aan je kinderen duidelijk maakt dat hun welzijn belangrijk is voor jullie. Onderteken de belofte niet alleen, bespreek de inhoud ook met belangrijke familieleden en vrienden en vraag deze mensen jullie te steunen.
Onderzoek laat zien dat het voor de ontwikkeling van kinderen belangrijk is dat ouders het met elkaar eens zijn. Bijvoorbeeld over de regelingen en afspraken rondom de scheiding. Het is daarom heel belangrijk dat jullie het eens zijn of worden over het ouderschapsplan. Informeer de mensen die dagelijks met jullie kind(eren) te maken hebben over de situatie en de afspraken die jullie maken. Denk hierbij aan familie, de leerkracht of de oppas. Ook zij spelen een belangrijke rol voor de kinderen tijdens en na een scheiding.
KIES Kindplan
Het KIES kindplan ondersteunt kinderen bij hun eigen verhaal en individuele wensen en behoeftes die zij hebben. Het ondersteunt de rechten van kinderen bij hun wensen en behoeftes waarvan we weten dat dit heel prettig kan zijn voor kinderen die een scheiding meemaken. Het is aan te raden dit kindplan in te laten vullen door een derde samen met je kind(eren), waardoor zij hun eigen stem kunnen laten horen. Dit kan iemand uit jullie netwerk zijn of een betrokken professional.